HUSARZ NA CZELE CIĄGNĄCYCH ODDZIAŁÓW WOJSKA, ok. 1905

sygnowany p.d.: Józef Brandt | z Warszawy | Monachium

Na odwrocie niewyraźny napis farbą: Dinglreiter (?)

Powstanie tego obrazu, przedstawiającego konnego husarza na czele oddziałów i taborów wojska ciągnących przez równinny step, wiąże się z pracą Brandta nad większym płótnem malowanym w roku 1905 i znanym jako "Składanie sztandarów". Nasz obraz jest o przetworzeniem, odmienną w szczegółach i wymowie wersją fragmentu owej większej i bardziej rozbudowanej kompozycji. Artysta powtórzył tu samą postać husarza, równocześnie zmieniając stosunki przestrzenne, układ i ruch postaci hetmana i rycerzy na dalszym planie. Odmienna jest także wymowa obu obrazów – tam chwila tryumfu, tu długi, znojny, pochód wojska w skwarze letniego dnia. Charakterystyczne, frontalne ujęcie postaci i ich ruch skierowany niejako wprost na widza powtarza się w wielu płótnach Brandta. Można tu wymienić chociażby Powrót z Wiednia, Obóz Zaporożców, Wyjazd z Wilanowa czy Bogurodzicę. Szczególnie bliską analogią jest także obraz Powrót zwycięzców (wszystkie reprodukowane w: I. Olchowska-Schmidt, Józef Brandt, Kraków 1996).