IInformacje o dziele:
sygnowany oł. pod ryc. l.: Czarne formy VI., p.: gipsoryt 40 x 58 JBerdysz 1960Praca pochodzi z jednego z najstarszych cyklów graficznych Jana Berdyszaka. W jego ramach powstały wyodrębnione serie: „Reminiscencje”, „Czerń i biel” (1959-1960) i „Czarne formy I-VIII” (1960-1961). Zwłaszcza ostatni z nich antycypował problem wielości przestrzeni i przestrzenności płaskiego obrazu, dominujący w poszukiwaniach artysty przez wszystkie późniejsze jej etapy. O pracach z najwcześniejszego okresu pisze Bożena Kowalska: Te gipsoryty i drzeworyty, ograniczone do bieli tylko i czerni, budowane były […] rytmicznych krech, czasem ich wiązek rozszczepionych, zakoli, trójkątów, klinów rozsadzających przestrzeń, skontrastowaną z nimi kolorem. W wymienionych seriach czy w cyklu „Czarne formy“ występują zawsze kształty mocne, syntetyczne, ale ulotne lub płynące, o podartych zarysach sylwety. Czasem mają charakter statyczny, kiedy indziej ekspresyjnie poruszony, o wielokierunkowych wektorach przebiegu i liniach napięć. Zdają się uchylać - spękaniami i prześwitami świetlnej bieli - przestrzeń za zasłonami czerni.
(B. Kowalska, „Jan Berdyszak”, Wyd. Literackie, Kraków 979, s. 13)
estymacja: 6 000 - 10 000
Jan Berdyszak:
Jan Berdyszak (Zawory 1934 - Poznań 2014) studiował rzeźbę w PWSSP w Poznaniu w 1952-58, równolegle podejmując samodzielne próby malarskie i graficzne. Już od wczesnego okresu jego twórczość skupiała się na zagadnieniach przestrzeni. W cyklu „Koła podwójne“ (1962-64 i 1967-69) dokonał przełamania konwencji malarskiego prostokąta. Obrazy składały się z dwóch kół, zestawionych pionowo jedno nad drugim, pokrytych poruszonymi, kontrastowymi formami, które tworzyły prze-strzeń wewnętrzną w ramach kompozycji. Kolejnym etapem poszukiwań było wprowadzenie do obrazu przestrzeni rzeczywistej w postaci otworu wyciętego w płótnie. Od 1967 przestrzeń ingerująca w materię malowidła zyskała „uwolnienie“ przez fakt podziału obrazu na oddzielne części, które eksponowane były w różnych zestawieniach (symetrycznie, antytetycznie, prostopadle do siebie w narożniku sali itp.). O ile dotąd eksperymentom malarsko-przestrzennym Berdyszaka towarzyszyła grafika (gipsoryty, drzeworyty, zwłaszcza cykl „Kompozycje kół“), to w tym momencie malarstwo spotkało się z rzeźbą. Z tego samego okresu pochodzą wieloczęściowe, rozkładane, przewidziane do dowolnego zestawiania formy z barwnej, emaliowanej blachy. Od końca lat 60. powierzchnie malarskie Berdyszaka stały się płaskie, formy ostro zdefiniowane. Artysta podejmował próby transponowania na język wizualny pojęć otwartości, nieskończoności, potencjalności itp., zakorzenionych w myśli filozoficznej Wschodu. Jednocześnie w cyklu „Obszary koncentrujące“ (1973-80) proponował formy skłaniające widza do medytacji. Obiekty z szyb i pleksiglasu pn. „Przezroczyste“ (1970-78) był kontynuowany w instalacjach z lat 80. i 90. Od 1990 artysta tworzył cykl „Passe-partout“, realizowany w formie obiektów, instalacji, grafik i in. Są to obiekty powtarzające formę oprawy ryciny, lecz z pustym otworem eksponującym otoczenie. Twórczość Berdyszaka obejmuje także akcje efemeryczne, wielkie ilości szkiców rysunkowych oraz tekstów pisanych i wypowiadanych z okazji różnych spotkań, prelekcji, prezentacji itp. Od 1965 wykładał on w macierzystej uczelni (od 1996 ASP). Od początku równolegle z twórczością głównego nurtu uprawiał scenografię teatralną (współpracował m. in. z teatrem „Marcinek“ w Poznaniu).
Zmarł 18 września 2014
Data aukcji | Nr kat | Wywoławcza | Uzyskana | Zmień: |
---|---|---|---|---|
2009-11-22 | 71 | 2 000 zł | 2 000 zł | N/A PLN USD EUR |