AERT VAN ANTHONISZ [ANTHONISSEN]

zwany także AERT VAN ANTUM (przypisywany)

olej, deska (parkietowana), 47,8 x 65,6 cm

Stan zachowania, liczącego ponad 400 lat, obrazu jest bardzo dobry (poza pożółkłym werniksem i nielicznymi, zmatowiałymi retuszami).

Obraz był przedmiotem zainteresowania dr Hanny Benesz, wybitnej znawczyni malarstwa holenderskiego i flamandzkiego, która – widząc w nim dzieło o bardzo wysokich walorach artystycznych – hipotetycznie połączyła go z twórczością malarza Aerta Anthonisz’a.

Niżej przytaczamy obszerną część jej opracowania.

W kompozycji dominuje [...] duży żaglowiec z banderą holenderską, unoszący się na wezbranych falach. Dla bezpieczeństwa większość żagli została zwinięta, lecz przechył kadłuba statku, wzburzone wody morza i rozpryskujące się grzywacze podkreślają dramatyzm sytuacji. Burzowe, ołowiowe chmury po lewej stronie skontrastowane zostały z równie groźnie wyglądającą białą, lecz przysłoniętą woalem mgły jasnością po prawej. Tam widoczne, niczym zjawy, dwa inne statki walczące z żywiołem. Prostymi, lecz mistrzowskimi środkami wyrazu – stonowaną, niemal monochromatyczną kolorystyką i ostrym światłocieniem – udało się malarzowi osiągnąć artystyczny efekt bardzo wysokiej klasy.

Obraz należy do wczesnego okresu malarstwa marynistycznego,...