Pierwszym poważnym doświadczeniem, które wpłynęło na dalsze życie artysty, było ocalenie z katastrofy samolotu w czasie lotu bojowego nad stepami azjatyckiej części ZSRR (walczył jako lotnik w II wojnie światowej). Wierzył, że wyzdrowiał dzięki zastosowaniu przez miejscowych znachorów naturalnych materiałów i substancji, jak wełniany filc, tłuszcz i miód – staną się one odtąd elementem jego prac artystycznych. Po wojnie, w latach 40. i 50. samodzielnie studiował i tworzył rysunki i rzeźby. Na wczesnych doświadczeniach oparł własną teorię sztuki jako aktu twórczego, którego nośnikiem, nie celem, jest materialne dzieło-obiekt. Przekonania te doprowadziły go, z jednej strony, do włączenia się w latach 60. do działań międzynarodowego ruchu Fluxus, z drugiej – do sformułowania teorii Rzeźby społecznej jako zasady twórczego życia, ogarniającej (w zamyśle) całe społeczeń-stwo. Zgodnie z tą teorią Beuys coraz więcej uwagi poświęcał kształtowaniu rozmaitych form aktywności.