Agra Art | Aukcje

- 13 kwietnia 2003

Obiekt w archiwum

[ status: zarchiwizowany ]
Tytuł:
PASSE-PAR-TOUT, 1993
Nr:
4032
Technika:
akryl, płótno
Wymiary:
141 cm x 43 cm
Cena wywoławcza:
6 200 zł
Cena uzyskana:
6 832 zł

IInformacje o dziele:

sygnowany na odwrocie l.g. ukosem: PASSE | - PAR - | - TOUT | AKRYL,
p.g.: JAN | BER | DUSZ | AK | 19 | 93, śr.g. strzałka w górę
PASSE-PAR-TOUT ma raczej znaczenie „przejście ku całości“, niż „przejście wokół całości“. Passe-par-tout to okienko, którym otaczany jest obraz (rysunek, grafika), podkreślające separację od otoczenia. Passe-par-tout zarazem „wydziela“, ale i zakrywa te części papieru, których nie chce się pokazywać światu. PASSE-PAR-TOUT Jana Berdyszaka ma o jeden wymiar więcej, dotyczy nie tyle wykrojenia dwóch wymiarów płaszczyzny, lecz raczej wskazania drzwi, którymi można przemykać się z jednej przestrzeni (PRZED) w drugą (ZA), a właściwie którymi można przedostawać się z czasu minionego w przyszły. Samo „okienko“ to właśnie ten błysk teraźniejszości, punkt naszej obecności, który stale z nami wędruje. Passe-par-tout to chyba my sami, wybierający kadr rzeczywistości. Pojęcie PASSE-PAR-TOUT może dotyczyć wszystkiego, czemu poświęcamy uwagę, zastępuje ono słowo „wybór“ i nadaje mu bardziej konkretny charakter. [Dorota Folga-Januszewska, Słownik pojęć Jana Berdyszaka / Jan Berdyszak's Dictionary of Notions [w kat.:] Jan Berdyszak, Galeria Sztuki Współczesnej BWA, Muzeum Śląskie, Katowice 1996, s. 13]

Jan Berdyszak:

Jan Berdyszak (Zawory 1934 - Poznań 2014) studiował rzeźbę w PWSSP w Poznaniu w 1952-58, równolegle podejmując samodzielne próby malarskie i graficzne. Już od wczesnego okresu jego twórczość skupiała się na zagadnieniach przestrzeni. W cyklu „Koła podwójne“ (1962-64 i 1967-69) dokonał przełamania konwencji malarskiego prostokąta. Obrazy składały się z dwóch kół, zestawionych pionowo jedno nad drugim, pokrytych poruszonymi, kontrastowymi formami, które tworzyły prze-strzeń wewnętrzną w ramach kompozycji. Kolejnym etapem poszukiwań było wprowadzenie do obrazu przestrzeni rzeczywistej w postaci otworu wyciętego w płótnie. Od 1967 przestrzeń ingerująca w materię malowidła zyskała „uwolnienie“ przez fakt podziału obrazu na oddzielne części, które eksponowane były w różnych zestawieniach (symetrycznie, antytetycznie, prostopadle do siebie w narożniku sali itp.). O ile dotąd eksperymentom malarsko-przestrzennym Berdyszaka towarzyszyła grafika (gipsoryty, drzeworyty, zwłaszcza cykl „Kompozycje kół“), to w tym momencie malarstwo spotkało się z rzeźbą. Z tego samego okresu pochodzą wieloczęściowe, rozkładane, przewidziane do dowolnego zestawiania formy z barwnej, emaliowanej blachy. Od końca lat 60. powierzchnie malarskie Berdyszaka stały się płaskie, formy ostro zdefiniowane. Artysta podejmował próby transponowania na język wizualny pojęć otwartości, nieskończoności, potencjalności itp., zakorzenionych w myśli filozoficznej Wschodu. Jednocześnie w cyklu „Obszary koncentrujące“ (1973-80) proponował formy skłaniające widza do medytacji. Obiekty z szyb i pleksiglasu pn. „Przezroczyste“ (1970-78) był kontynuowany w instalacjach z lat 80. i 90. Od 1990 artysta tworzył cykl „Passe-partout“, realizowany w formie obiektów, instalacji, grafik i in. Są to obiekty powtarzające formę oprawy ryciny, lecz z pustym otworem eksponującym otoczenie. Twórczość Berdyszaka obejmuje także akcje efemeryczne, wielkie ilości szkiców rysunkowych oraz tekstów pisanych i wypowiadanych z okazji różnych spotkań, prelekcji, prezentacji itp. Od 1965 wykładał on w macierzystej uczelni (od 1996 ASP). Od początku równolegle z twórczością głównego nurtu uprawiał scenografię teatralną (współpracował m. in. z teatrem „Marcinek“ w Poznaniu).

Zmarł 18 września 2014

 

Data aukcji Nr kat Wywoławcza Uzyskana Zmień:
2003-04-13 97 6 200 zł 6 832 zł N/A PLN USD